De geneeskracht van Afrikaanse krapahttps://strato-editor.com/.cm4all/widgetres.php/com.cm4all.wdn.Separatingline/images/thumbnail.svg

Latijnse naam: Carapa procera

Deze boom behoort tot de familie van Meliaceae. In Ghana noemt men de boom Kwaebese. Een meer gebruikte naam is mahagony of roba mahagony. Het is echter geen mahonieboom, want die beginnen allemaal met de Latijnse naam Swietenia, vernoemd naar een Nederlands-Oostenrijkse wetenschapper Van Swieten uit de 18e eeuw.
Hier is gekozen voor de Nederlandse naam krapa, een verbastering van de Latijnse naam carapa. 

In Afrika groeien drie soorten carapa

Krapa is bekend om de krapa-olie. Er zijn veel Surinamers en Nederlanders die er op vakantie zijn geweest die krapa-olie kennen. Het is een natuurlijk en zeer effectief muggenwerend middel.
In Afrika bestaan er drie soorten Carapa; Carapa microcarpa, Carapa procera en Carapa velutina De Carapa procera kan 30 meter hoog worden, zo melden de Malinese onderzoekers. 

In het zuiden van Mali wordt de boom het meest toegepast. Men maakt er olie en zeep van omdat deze goede therapeutische en cosmetische kwaliteiten hebben.

Traditioneel gebruik C. procera

De boombast is de basis voor een traditioneel Ghanees medicijn bij lichaamspijnen, syfillis, sinusitis, borstpijn, pijnlijke of ontstoken ogen, oogpupilontsteking, oogbindvliesontsteking, roze ogen of trachoom en koorts. 

Het gedroogde blad dient als middel bij hypertensie. De steeltjes en de bast worden gebruikt bij een medicijn tegen tuberculose en anemie.
De wortel wordt gebruikt bij hematurie of bloed in de urine en longproblemen. Verder is de wortel een middel om de moedermelkproductie te verbeteren. 

Het zaad kan worden gebruikt als een braakmiddel. De wortelschors kan worden bereid tot medicijn bij hoofdpijn. De bladeren en bast samen zijn een middel bij blaasproblemen en het helpt de galwegen beter te doen doorstromen waardoor constipatie, ingewandspijnen en flatulentie wordt verminderd.

Krapa-olie uit Suriname

De Carapa procera is nauw verwant aan de Carapa guianensis, die in Nederland en Suriname enige bekendheid geniet om de krapa-olie die uit de zaden wordt gewonnen. 

Krapa-olie wordt in de Surinaamse jungle gebruikt als insectwerend middel en het lijkt insecten beter te weren dan producten met DEET. Krapa-olie kun je kopen op de medicijnmarkt in Paramaribo, die vroeger in de Nederlandse tijd, vooral de Vreedzaammarkt wordt genoemd.
Deze olie kan op de huid worden gedaan en dat bevordert de genezing van allerlei wonden. Het is goed om de nagelriemen te verstevigen, maakt de huid elastischer. 

Daarnaast hebben sommige mensen last van gescheurde nagelriemen, dat kan ook met deze olie worden verbeterd. 

Het werkt verder bij eczeem, puisten en allerlei huiduitslag. In Afrika worden van de Carapa procera een olie gemaakt die eveneens wordt gebruikt tegen een reeks aan huidproblemen.

Hangende noot, foto van Laboratoires Mascareignes, via Wikimedia Commons

Beter dan DEET

De olie wordt gebruikt om insecten te weren. Het is een insecticide; dat betekent dat insecten er dood van gaan. 

De insecten, waaronder muggen, zullen daarom niet gaan zitten en steken op een huid waar de olie is aangebracht. 

In Suriname wordt de krapa-olie om dezelfde redenen gebruikt en verkocht op de medicijnmarkt in Paramaribo. 

Uit proefondervinderlijke ervaring heeft de schrijver van dit stuk mogen ervaren dat het beter werkt dan middelen met DEET. 

Een hoteleigenaar in Santigron, Suriname wist me te vertellen dat studenten die een zalf met DEET gebruiken herkenbaar zijn aan hun tientallen rode muggenbulten op de benen, terwijl mensen die krapa-olie gebruiken vrijwel nooit gestoken worden.

Hoe groene bladeren het water rood maken

Een waterextract van de groene bladeren van Carapa procera kleurt rood door de anthocyaninen. Dat is dezelfde stoffengroep als de stoffen in bietjes die zorgen voor de rode kleur. Deze natuurlijke rode kleur is tegelijkertijd een sterke antioxidant en door deze componenten en andere stoffen zoals flavonolen en fenolzuren in de plant valt het onder de geneesplanten.

Inhoudsstoffen Carapa procera

De genoemde fytocomponenten in het blad zijn verantwoordelijk voor een aantal medicinale werkingen zoals: antioxidant, ontstekingsremmend, antibacterieel, anti-obesitas en antikankerverwekkende activiteit.
De noot zelf bevat de volgende inhoudsstoffen:

1. Lipiden : 58%
2. Gluciden : 27%
3. Proteïnen : 7%
4. Water : 5%
5. Mineralen : 4%

De belangrijkste fytocomponenten van carapa-olie zijn:

1. Oliezuur: 50%
2. Palmitinezuur : 22%
3. Linolzuur: 17%
4. Stearidezuur : 9%
5. Tetranortriterpenoïden

Schors Carapa procera als antibacterieel middel

Een onderzoeksteam met universitaire wetenschappers uit Bangla Desh en Ghana spanden in 2021 samen om een onderzoek te publiceren naar de antibacteriële werking. ,en meldt in de introductie van het onderzoek dat er urgente maatregelen nodig zijn aangezien het meest gebruikte middel, antibiotica, niet meer goed werkt tegen een groot aantal bacteriële ziekten.
Plantaardige producten hebben nog nooit laten zien dat een bacterie er resistent tegen kan worden. Men onderzocht de bast van de Carapa procera. 

In de bast zitten veel alkaloïden, tannines, saponinen en steroïden. Dat zijn medicinale stoffen waarvan bekend is dat ze vaak antibacteriële werking vertonen.
Men concludeert dat een extract van de schors een mogelijke bron van een antibacterieel middel is voor bacteriën zoals Escherichia coli, Streptococcus pyrogenes en een antischimmelmiddel tegen Candida albicans, ten behoeve van de behandeling van verschillende aandoeningen.
De voedingscomponenten zoals eiwitten, mineralen en koolhydraten van Carapa procera schors kunnen dienen als een bijkomend voordeel voor de toepassing ervan in kruidenmedicatie met een extra voordeel van het leveren van basisvoedingsstoffen en energie. 

Men is dus niet op zoek naar één bepaalde stof, maar een veelvoud aan werkzame stoffen die een patiënt beter kunnen helpen dan slechts een soort industrieel gecomponeerd antibioticum.

Carapa op de Malinese savanne

Onderzoekers uit het West-Afrikaanse land Mali brachten de wijzen waarop Maliërs Carapa procera gebruiken in kaart. 

Men begint met te stellen dat in landen van de Sahel, de meerderheid van mensen die in landelijke gebieden wonen afhankelijk zijn van natuurlijke bronnen van levensvoorziening en inkomsten.
Men haalt voedsel, cosmetica, medicijnen en bouwmaterialen uit de natuur. 

De vegetatie in de onderzochte regio's variëren van bosland, bebost grasland, grasland, struikland en bossen. 

Dit zijn vertalingen van Engelse woorden, wij zouden zeggen het gebied is een savannegebied, met hier en daar meer struiken, of meer gras of meer bomen.

Carapa procera, gebruik in Mali

In het West-Afrikaanse land Mali worden de noten het meest verzameld. De noten kunnen in mei en juni bijeengeraapt worden. 

Andere delen van de plant die men verzameld zijn: het hout, de bladeren, de hars, de schors, de wortels en de maretak, de Viscus album die graag in de Carapa procera groeit. Maretak wordt verzameld om zijn spirituele en magische toepassingen, net als in Europa.
Delen van de Carapa procera worden het meest verzameld om hun cosmetische en therapeutische toepassingen. 

De plant wordt, naast voor medicinale doeleinden, verzameld voor gebruik in de veeteelt en agricultuur ter bescherming van andere gewassen, en het heeft een functie als brandhout.
Ook de magische redenen worden opgevoerd als reden om de Carapa procera te oogsten. 

In Mali rookt men de gedroogde hars van deze plant om magisch-spirituele redenen. Speciale wensen of gebeden worden gedaan terwijl de rook van de hars ingeademd wordt.

Stuur insecten het bos in

In de agricultuur zijn er zeer specifieke toepassingen van deze boom. Plantzaden worden beschermd tegen bederf met een poeder van de bladeren.

Verbrande zaden worden op het land gestrooid om gewassen te beschermen tegen insecten. De gewassen worden op deze manier beschermd tegen de vraat van insecten.

Carapa procera is aldus een natuurlijke insecticide die insecten niet dood maakt maar gewoon verjaagd oftewel het bos instuurt.

Malinese medicinale tradities

In Mali worden de volgens traditionele medicinale toepassingen gemeld: tegen huidziekten, malaria, aambeien, spijsverteringsziekten, wonden, infecties, muggen en malariamuggen.

De onderzoekers uit Mali zeggen in hun conclusie dat ondanks het wijd verspreide gebruik, de producten van de Carapa procera, ondergewaardeerd zijn.

Commercieel gebruik van de olie is laag. De promotie van deze boom kan tot gevolg hebben dat het  een belangrijke inkomstenbron voor de lokale bevolking wordt, maar dat moet dan wel gepaard gaan met het cultiveren van de boom, zodat duurzaam gebruik kan blijven worden gemaakt van zijn onvolprezen gebruiksmogelijkheden.

Het alom bekend maken van zijn enorm positieve eigenschappen, met name die als veilig anti-muggenmiddel, zou commercieel interessant kunnen zijn, maar het zou vooral mensen in de tropen verlossen van het eeuwige gezoem en gesteek.

Bronnen bij artikel krapa

• Foto hangende noot: Noix Carapa.jpg, Wikimedia commons
• Overige foto's: http://www.westafricanplants.senckenberg.de

Downloadbare wetenschappelijke studies Carapa procera

Sommige informatie komt door bezoeken aan Ghana en Suriname. De meeste wetenschappelijke informatie komt uit deze onderzoeken:

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5
• 6