Antioxidanten uit voedselplanten en medicinale planten
of uit onze lever, of uit de chemische industrie?
Wetenschappers melden dat Linus Pauling een inname van vitamine C van 1000mg per dag aanbeveelt. Overigens heeft deze zelfde Pauling ook gezegd dat 5000mg nog beter zou zijn. Wetenschappers zien echter dat synthetische vitamine C al in lage doses ontstekingen veroorzaakt, en daarmee ziekmakend is. Daarom doen steeds meer onderzoekers studies naar natuurlijke antioxidanten. Deze worden steeds vaker gewonnen uit afvalproducten van fruit en groenten zoals schillen en zaden. Antioxidanten in groenten, fruit, noten en zaden kunnen oxidatieve stress tegengaan, en andere reactieve zuurstofprocessen of stikstofprocessen. Overdadige oxidatieprocessen zijn de grondoorzaak van iedere ziekte. Ze worden veroorzaakt door vrije radicalen.
Vitaminen en mineralen zijn antioxidanten
Vele antioxidanten zijn bij iedereen bekend, alleen weten we misschien niet altijd dat het een antioxidant betreft. Vitaminen en mineralen zijn namelijk ook antioxidanten.
Zonder groenten zouden er in het lichaam teveel oxidatieprocessen plaatsvinden, waardoor we een verhoogd risico op kanker, hart- en vaatziekten, obesitas, diabetes, alzheimer en nog veel meer ziekten hebben.
Van veel van deze ziekten is tot ongeveer het jaar 2000 gedacht dat het toeval is als we die krijgen, maar het blijken allemaal voorkombare en in veel gevallen geneesbare ziekten te zijn, een inzicht dat nog niet bij iedere medicus is doorgedrongen, maar in de wetenschap wordt dit inzicht alom verkondigd.
Andere bronnen van antioxidanten
-_Bacterial_soft_rot.jpg/picture-200?_=182d0c24d78 "Allium cepa")
Behalve de vitamine A, vitamine C en vitamine E zijn stoffen als lycopeen, polyfenolen, flavonoïden, plantensterolen en glucosinolaten sterke antioxidanten. Quercetine is een bekende antioxidant flavonol die in kolen, uien, peterselie en bladgroenten zoals waterkers zit.
Quercetine is een flavonoïde, net als rutine, catechine en allerlei afgeleide stoffen zoals respectievelijk isoquercetine en epicatechine. Dat zijn allemaal antioxidanten.
Uiteindelijk kunnen er honderden verschillende soorten antioxidant moleculen in een voedselplant huizen. Wetenschappers proberen elke stof in een plant te onderzoeken, maar er is nog steeds geen plant waarvan men alle stoffen in kaart heeft gebracht.
Daarnaast schatten wetenschappers in dat er nog duizenden onbekende stoffen in voedselplanten zitten. Een enkele plant bezit waarschijnlijk tussen de 1000 en 2000 verschillende stoffen, steeds weer in wisselende verhoudingen, wat afhangt van het weer, de groeiomstandigheden, zonne-uren, het aantal insecten in de omgeving, de grondkwaliteit, regenval, jaargetijde en nog veel meer omstandigheden.
Tomaten als bron van antioxidanten
Paprika's en Chili pepers
Wetenschappers zien dat als de kleur van rijpheid toeneemt, er meer antioxidanten in zitten. Rode en gele pepers en paprika's bevatten dus meer vitamine C dan groene. Bruine paprika's, of zwarte en paarse paprika's, die we niet zo vaak in de winkel zien liggen, bevatten de meeste antioxidanten. Die zou je zelf moeten kweken als je die wilt eten.
Aardappelen als bron van antioxidanten
Wat je kan doen is de aardappel in kleinere stukjes snijden, zodat ze in 5 minuten gaar zijn. Dan is het verlies aan vitamine C minimaal.
Eet radijsbladeren!
Bij radijs is het zo dat de meeste mensen de bladeren weggooien, terwijl daar juist de meeste antioxidanten in zitten. Radijsbladeren zijn prima eetbaar. In de steeltjes en het blad zit catechine, protocatechuïdezuur, syringidezuur, vanillezuur, ferulazuur, sinapidezuur, o-coumaarzuur, myricetine en quercetine. Je kunt de bladeren prima meekoken in een soep of gebruiken als saladeblad. Wetenschappers noemen radijsblad een onbenutte voedingsbron.
Wortelen als antioxidantrijk voedsel
Wortelen bevatten naast vitamine A en vitamine C ook veel coumaarzuur, chlorogeenzuur en koffiezuur. Daarnaast bevatten ze veel amthocyaninen. Deze stoffen zorgen niet alleen voor de kleur van een groente of fruitsoort, maar ook voor hoge antioxidantwaarde. Wetenschappers melden dat het drinken van wortelsap goed werkt tegen hart- en vaatziekten, en tegen andere ziekten.
Antioxidanten uit alliumgroenten
Alliumgroenten zoals knoflook, prei en ui bevatten eveneens veel antioxidanten. De meeste antioxidanten zitten in rode ui, vervolgens in witte ui, en pas daarna in knoflook. Ook prei, daslook en lente-ui zijn alliumgroenten met veel amtioxidantwaarde.
Natuurlijk zitten er ook veel specifieke medicinale eigenschappen in, maar antioxidanten uit groenten en fruit zijn juist algemene ziektebestrijders, die ziekten helpen voorkomen en genezen.
Antioxidanten uit koolsoorten
Deze lichaamseigen antioxidant enzymen werken nog sterker dan antioxidanten uit groenten en fruit. Verder bevatten kolen veel tocoferolen en tocotrienolen. Deze worden in het lichaam omgezet in vitamine E, ook een sterke antioxidant. Spruitjes bevatten het meeste van deze stoffen en witte kool het minst. Hier een opsomming van enkele brassicasoorten in volgorde van antioxidantgehalte.
- Spruitjes
- Bloemkool
- Chinese kool
- Rode kool
- Witte kool
Antioxidanten uit broccoli
Antioxidanten uit bladgroenten
Bij het scheuren worden ze langs een celwand gescheurd en bederven de bladeren minder snel. Als je ze snijdt zie je al snel een bruine kleur langs de rand ontstaan.
Ware antioxidantliefhebbers zullen dus altijd hun bladeren voor de salade scheuren in plaats van snijden.
Moringa oleifeira als bron van antioxidanten
%2C_Philippines.jpg/picture-200?_=187937db1c8)
Bonen als bron van antioxidanten
Peulvruchten zoals bruine bonen, kikkererwten, groene erwtjes, kidneybonen en witte bonen bevatten zeer veel antioxidanten. In bonen zitten fenolzuren zoals vanillinezuur, koffiezuur, p-coumaarzuur, ferulazuur, sinapidezuur, quercetine en kaemferol. Van alle bonen zit in kousenband de meeste antioxidant voedingsstoffen.
Oxidatiestress is ook belangrijk
Oxidatieve stress leidt in extreme vorm tot celschade, wat een eerste stap is naar het ontwikkelen van kanker. Daarom hebben we antioxidanten nodig, om het risico op dit soort fatale ziekten aanmerkelijk te verkleinen.
Ook worden er afvalstoffen geproduceerd, zodat we non-nutriënten niet opnemen in ons lichaam. Oxidatieve stress is dus een belangrijk defensiemechanisme van het menselijk lichaam. Waar het om gaat is dat een teveel aan oxidatiestress tot ziekten kan leiden. En dit teveel aan oxidatiestress kan worden tegengegaan met het innemen van antioxidantrijk voedsel.
Maar waarin zitten de meeste antioxidanten?
Peroxidase als bron van antioxidanten
Peroxidase is een enzym dat veel voorkomt in koolrabi, mango, sojabonen en mierikswortel. Dit enzym is eveneens in staat om via catalyse oxidatieve stress tegen te gaan. In ons lichaam zit ook glutathion peroxidase.
Dat is een antioxidant enzym dat onze lever zelf aanmaakt, net als Superoxidedismutase en catalase. Deze lichaamseigen enzymen zijn zeer sterke antioxidanten.
Glutathione
Kunstmatige antioxidanten
Dat komt omdat veel mensen natuurlijk prefereren, maar ook omdat vele synthetische antioxidanten voor gezondheidsproblemen bij mensen zorgen.
Het gevaar van kunstmatig
Sommige van deze verbindingen zijn in staat om de natuurlijk afstootmechanismen tegenover gifstoffen van het menselijk lichaam te omzeilen, waardoor ze toch opgenomen worden. Niet zelden zorgen ze dan voor grote schade in een mens.
Selenium als antioxidant
Er zijn tegenwoordig selenium supplementen, maar die zorgen juist voor een gevaar. Een teveel aan kunstmatig selenium is ziekmakend voor ons lichaam, zo melden wetenschappers. Er is wel seleniumrijk voedsel dat erg gezond is.
Butylhydroxytolueen en butylhydroxyanisol
Ze worden toegevoegd aan allerlei sauzen en gedroogde soepen om deze langer houdbaar te maken. In dit geval worden de antioxidanten dus niet toegevoegd omdat het zo gezond is voor mensen. Sterker nog: steeds meer onderzoeken tonen aan dat Butylhydroxytolueen en butylhydroxyanisol helemaal niet zo gezond zijn, maar dat ze juist het risico op tumorgroei kunnen vergroten.
Toch is deze kunstmatige vorm van antioxidanten nog steeds toegestaan als toevoeging. Wat er wel gebeurt is dat steeds meer onafhankelijke onderzoekers op zoek gaan naar veilige, natuurlijke alternatieven. Steeds vaker blijkt namelijk in de wetenschap dat een natuurlijke stof veilig is en aan synthetische stoffen medische nadelen kleven.
Synthetische antioxidanten in verpakking
Synthetische antioxidanten verminderen smaak
Behalve gevaar voor het lichaam is er nog een ander argument waarom synthetische antioxidanten steeds minder populair worden.
Wetenschappers zien dat antioxidanten van kunstmatige origine de smaak van het voedsel nadelig beïnvloeden. Ze veroorzaken bovendien lipide-peroxidatie, en werken blijkbaar niet goed genoeg tegen oxidatiestress.
Hierdoor wordt de kwaliteit van het voedsel verlaagd. Dat is een extra reden voor de voedselindustrie om op zoek te gaan naar natuurlijke antioxidanten.
Supplementen op basis van afvalstoffen
Fruitschillen en zaden werden vaak weggegooid, maar dit afval heeft een prijs voor bedrijven. Veel bedrijven betalen per hun afval per kilo.
Wanneer men deze schillen kan verwerken om de antioxidanten eruit te abstraheren, dan wordt en de afvalberg kleiner, en ben heeft een nieuwe bron van inkomsten.
Antioxidanten uit paddenstoelen
-3.jpg/picture-200?_=17d5d53b250)
Urinezuur als antioxidant
De ontstekingen die deze veroorzaken noemen we jicht en zijn pijnlijk. Een teveel aan urinezuur kan ook leiden tot sepsis, ook bloedvergiftiging genoemd. Verder is het een risicofactor voor leukemie. Mensen met verminderde nierwerking, zoals mensen met diabetes, lopen extra risico op verhoogd urinezuurgehalte in het lichaam.
Kwantiteit of kwaliteit?
Kurkuma, kruidnagel, salie, katttenklauw en pistachenoten behoren tot de voedselsoorten met de meeste antioxidanten. Maar bij antioxidanten gaat het niet alleen om kwantitet. Het gaat ook om de kwaliteit. Zo kunnen sommige antioxidanten beter een orgaan beschermen dan andere. Daarom eindigen we dit artikel met een overzicht van specifieke geneeskracht van verschillende antioxidanten
Antioxdanten die goed zijn voor de lever
Antioxidant uit citroengras
Citroengras heeft sterke essentiële oliën die als antioxidant werken. Er zijn veel onderzoeken gedaan en het blijkt dat deze antioxidantstoffen medicinale werkingen hebben tegen onder andere schimmels, diabetes, sepsis en kanker. Daarnaast kunnen stoffen in citroengras ook insecten en muggen afweren.
Antioxidanten uit Bacopa monnieri
Bacopa monnierii bevat de antioxianten bacoside A en bacoside B. Deze stoffen, samen met vele andere stoffen in de plant, hebben medicinale effecten tegen zenuwziekten, lepra, nierziekten, bloedziekten, hoest, anemie en vergiftiging.
Verder wordt de plant gebruikt als versterkend middel voor het brein, geheugenverbeteraar, laxeermiddel, koortsverdrijvend middel en algemeen ontstekingsremmend middel.
Geraniol, antioxidant dat tegen kanker werkt
Geraniol is een stof die kanker kan tegengaan. De stof komt voor in onder andere gember, limoen, citroen, lavendel, nootmuskaat, sinaasappel en rozen. Geraniol is een acyclische monoterpenoïde. Het is een component die in vele soorten essentiële oliën voorkomt.
Kamfeen, een medicinaal antioxidant
Kamfeen is een bicyclisch monoterpeen en komt voor in veel essentiële oliën, zoals gemberolie. Het heeft niersteenoplossende kwaliteiten. Ook werkt het tegen hoest. Kamfeen wordt in de natuur gevonden in abrikoos, wortelen, kaneel, gember, komijnzaad, nootmuskaat, kardamom, valeriaan en kurkuma.
Flavonoïden als antioxidanten
Tijdens de periode dat de wereld last had van een coronapandemie is er zeer veel onderzoek gedaan naar plantaardige stoffen die het coronavirus uitschakelen, maar in tegenstelling tot in veel andere landen, is er in Nederland niets met die wetenschappelijke informatie gedaan.